Je begint ergens aan zonder goed te weten wat je doet. Ben je een tijdje bezig, dan heb je de rust om rond te kijken. Je kunt ook wel alles vooraf plannen, maar wat is het verschil? Ook plannen hoort dan bij dat bezig zijn, ook plannen is iets waaraan je begint zonder goed te weten wat je doet. Ergens wil je dat graag zo houden. Je schrijft niet om goed te weten wat je doet, er schrijft zich iets en je probeert het te volgen, of te laten gaan.
Er komt een moment dat je het overzicht kwijt bent, en dat is al tamelijk snel. Je leest je blog terug en bent tevreden. Lees je diezelfde blog een paar weken later nog eens, dan word je bevangen door duizeling. Je bent de hele achtergrond kwijt, het boek of kunstwerk waarop je reageerde. Alles wordt recapitulatie of fragment. Ergens is dat precies wat je wil. Je wil helemaal niet goed weten wat je doet. In die zin is de titel van deze blogserie best misleidend: verklaar me (of verklaarme), je zou alles kwijtraken wanneer het verklaard was, je zou alles ingeruild hebben voor die verklaring, die dan dus niets meer verklaart.
Of het moest zijn dat die verklaring ook weer iets is waaraan je begint zonder goed te weten wat je doet. Je gebruikt dat boek of dat kunstwerk als aanleiding om weer iets nieuws te schrijven, en dat geldt ook als je terugkijkt op je eigen blogs, zogenaamd om ze te verklaren. Je gebruikt jezelf als aanleiding om gewoon weer iets nieuws te schrijven. Ben je eenmaal op gang, dan is het object van je verklaring alweer vergeten, het is ingevouwen in je nieuwe blog. Die blog zal het wel weten, en dan is het wel goed zo. Verklaarme wordt nu mijn vraag aan mijn blog. Ik hoef hier niets te verklaren, het is mijn blog die mij verklaart.
Mijn duizeling vertelt me dat er iets stroomt, hier onder mijn ogen, maar ik kijk ook terug en een stuk vooruit, ik zie dat er meer stroomt dan wat ik hier zie. Er is overvloed. Ik schrijf over een rivier, zeg maar het IJ (zie hier), al die gebouwen en ervaringen erlangs, en dat roept weer nog meer gebouwen en ervaringen op. De vloed wordt overvloed. Ik kan dan verdergaan met mijn herinneringen, maar liever nog koester ik die schittering, de suggestie dat mijn herinneringen worden voortgedragen en vermeerderd door de stroom. Ik ben allang ik niet meer, er is alweer zoveel bijgekomen dat dit stukje hier opgaat in de overvloed.
Zo liepen we vandaag over de Lange Voorhout. Er was een expositie van allerlei beelden. Daarna liepen we galerie Pulchri binnen, met diverse exposities. De eerste was al meteen raak, Duizend en één traan van Ferial Kheradpicheh. Allemaal schilderijen met afgebeelde tranen, traanvormen met weer afbeeldingen erin. De titel wekt associaties met Scheherazade, met al die verhalen. Maar hier zijn het geen verhalen, het zijn veelal kleine schilderijtjes. Een schilderij bevat 204 tranen. Het zijn eigenlijk 204 schilderijtjes van tranen. De tranen schenken troost en heling, zegt de toelichting. Dat zal wel denk ik dan. De tranen schenken ook overvloed. Van die 204 schilderijtjes kijk je er hooguit naar vijf of zes, maar de rest, het grote merendeel, krijg je mee doordat je naar die vijf of zes kijkt.
Kijk, zeg ik tegen Inez, dat is ook ongeveer zoals ik mijn blogs geleidelijk ben gaan zien. Inez en de andere lezers hebben me verteld hoe het werkt. Het zijn veel blogs, heel veel. En elke blog bevat vaak alweer zoveel overvloed dat je na een paar alinea's gaat scrollen hoeveel er nog komt, en je haakt af. Niet dat het je tegenstaat, dat niet per se, maar het is zo veel. Door de verwijzingen, de links in de tekst en in de kantlijn, zie je dat er meer is, veel meer, maar je ziet die andere blogs niet. Je weet het, maar je ziet het niet. En wat je ziet wordt daarmee een niet-weten, een niet-zien. Het lijkt een verklaring, maar het is een verwijzing naar leegte.
Dat is ongeveer wat het is.
We kwamen buiten en zagen politie, heel veel politie. Een eindje verderop zaten demonstranten op de grond voor een gebouw, heel weinig demonstranten. Het was al gauw duidelijk dat het weer om Palestina ging, Gaza en de Westoever en de rest, al die overvloed. 'From the river to the sea', zie je, alweer die rivier die ons brengt naar de zee, de overvloed, het teveel dat weer een teveel oproept aan tranen en misschien ook weer aan blogs. Een teveel aan politie ook. Er waren meer agenten dan demonstranten. Ze gingen maar weer weg. De demonstranten gingen ook weg, al schreeuwend, met een oude agent die erachteraan sjokte.
Zou er dan toch een politieke betekenis zitten in die overvloed, in al dat schrijven? Wilden deze ervaringen in al hun overvloed me iets duidelijk maken? Iets verklaren? Ik ging maar weer peinzen. Waarom wil ik niet gewoon een stukje schrijven waarin ik mezelf uitdruk, en dit zelf brengen bij jou, mijn geliefde lezer? Waarom wis ik mezelf uit, de grens tussen mij en al die ervaringen en collectieven, wat wil ik er eigenlijk mee zeggen?
In de expositie van Kheradpicheh werd tussen de schilderijen ook een video op de muur geprojecteerd, met water. De verklarende tekst in mijn foldertje zegt: 'Het filmfragment in de installatie vervormt, betovert en is een spiegel van Kheradpichehs beeldtaal. In elke reflectie schuilt een mystiek spoor. Het water beweegt als herinnering, als een gebed. De reflectie vervaagt grenzen tussen aarde en hemel, tussen het persoonlijke en het collectieve.'
 |
| 204 geschilderde tranen uit de serie 1001 traan |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten